مصرف گوشت مرغ و سلامت متابولیکی کودکان

تاریخ : 1404.08.28

نویسنده : MagAdmin

نظرات : 0

مقدمه

یکی از پرسش‌های مهم در تغذیه کودکان امروز، میزان و نوع پروتئینی است که به وعده‌های غذایی آن‌ها اختصاص داده می‌شود. گوشت مرغ، به عنوان یکی از منابع پروتئینی پرطرفدار، اغلب به عنوان جایگزینی «سالم‌تر» نسبت به گوشت قرمز معرفی می‌گردد. اما آیا مصرف مرغ به هر مقدار و در هر شرایطی مطلقاً بی‌خطر است؟ در دهه‌های اخیر، پژوهش‌هایی در زمینه تأثیر مصرف گوشت مرغ (و به طور کلی طیور) بر سلامت متابولیکی انسان به ویژه در بزرگسالان انجام شده‌اند که نکات هشداردهنده‌ای را نشان می‌دهند. در این مقاله، ما به بررسی رابطهٔ مصرف مرغ با اختلالات متابولیکی در کودکان می‌پردازیم، مضرات مصرف محصولات حیوانی را مرور می‌کنیم و در نهایت راهکارهایی مبتنی بر منابع گیاهی جایگزین ارائه می‌دهیم.

بخش اول: مصرف گوشت مرغ و اختلالات متابولیکی در کودکان

۱. تعریف اختلالات متابولیکی در کودکان

اختلالات متابولیکی، مجموعه‌ای از اختلالات شامل مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲، چاقی، سندرم متابولیک، و غیرالکلی کبد چرب (NAFLD) هستند. در کودکان نیز این مسائل فراتر از یک نگرانی بزرگسالان است. متابولیک‌دیزفانکشن (اختلال متابولیک) در کودکان می‌تواند منجر به تجمع چربی در کبد (کبد چرب)، اختلال در متابولیسم قند و چربی و در نهایت مشکلات سلامتی جدی در بزرگسالی شود. دکتر سید اسمعیل حسینی+2BioMed Central+2

بخش دوم: مضرات مصرف محصولات حیوانی

در این بخش به مضرات مصرف محصولات حیوانی (گوشت مرغ، گوشت قرمز، محصولات فرآوری‌شده) بر سلامت کودکان و آینده متابولیکی آن‌ها می‌پردازیم:

افزایش ریسک چاقی و مقاومت به انسولین
مصرف گوشت حیوانی (به خصوص با چربی اشباع) در کنار رژیم کم‌فعالیت می‌تواند به اضافه وزن و چاقی منجر ‌شود. چاقی کودکان، به نوبه خود، یکی از مهم‌ترین عوامل بروز مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک است.
کبد چرب غیرالکلی
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، مصرف پروتئین حیوانی با افزایش ریسک تجمع چربی در کبد مرتبط است. ResearchGate با گذشت زمان، این تجمع چربی می‌تواند باعث آسیب کبدی جدی شود، حتی در کودکان.
التهاب و استرس اکسیداتیو
گوشت حیوانی، به ویژه گوشت فرآوری‌شده، می‌تواند به التهاب مزمن کمک کند که یکی از مکانیسم‌های دخیل در بیماری‌های متابولیکی است. Food and Nutrition Research+1
بار قلبی–عروقی
اگر الگوی غذایی کودکان عمدتاً حاوی محصولات حیوانی با چربی‌ بالا باشد، ممکن است بر فاکتورهای خطر قلبی–عروقی مانند لیپیدها و کلسترول تأثیر منفی بگذارد در آینده.
پایداری محیط زیستی و اخلاق
اگرچه این بحث فراتر از موضوع متابولیکی باشد، اما مصرف محصولات حیوانی بار زیست‌محیطی (گازهای گلخانه‌ای، مصرف منابع آب و زمین) را نیز افزایش می‌دهد؛ و این موضوع اهمیت دارد وقتی به تغذیه سالم نسل آینده فکر می‌کنیم.

بخش سوم: مزایای مصرف منابع جایگزین گیاهی

با توجه به نگرانی‌های بالا، جایگزینی بخشی از مصرف پروتئین حیوانی با منابع گیاهی می‌تواند یک استراتژی مؤثر و ایمن باشد. در ادامه مزایای این جایگزینی را بررسی می‌کنیم:

کاهش ریسک متابولیک
منابع گیاهی مانند حبوبات (لوبیا، عدس، نخود)، غلات کامل، مغزها و دانه‌ها سرشار از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و چربی‌های مفید هستند. رژیم‌های گیاهی می‌توانند به بهبود حساسیت به انسولین کمک کرده و ریسک سندرم متابولیک را کاهش دهند.
حمایت از سلامت کبد
مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌هایی با فیبر بالا و چربی اشباع کم (ویژگی معمول رژیم گیاهی یا مدیترانه‌ای گیاهی) می‌توانند باعث کاهش چربی کبد و بهبود وضعیت کبد چرب شوند. MDPI
کنترل وزن
بسیاری از پروتئین‌های گیاهی کالری کمتری در قیاس با گوشت پرچرب دارند و احساس سیری را با فیبر بیشتر فراهم می‌کنند، که می‌تواند به پیشگیری از اضافه وزن در کودکان کمک کند.
کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو
میوه‌ها، سبزیجات، مغزها و دانه‌ها منابعی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها (مانند پلی‌فنول‌ها) هستند که می‌توانند التهاب را کاهش دهند و محافظت در برابر آسیب سلولی را تقویت کنند.
مزایای اخلاقی و زیستی
جایگزینی منابع حیوانی با گیاهی، نه تنها برای سلامت شخص؛ بلکه برای محیط زیست نیز مفید است. کاهش مصرف گوشت حیوانی می‌تواند به حفظ منابع طبیعی کمک کند و بار کربن زیست‌محیطی را کاهش دهد.

بخش چهارم: توصیه‌ها برای والدین و مراقبین کودکان

با توجه به آنچه گفته شد، چند پیشنهاد عملی برای والدین، مربیان و متخصصان تغذیه کودکان وجود دارد:

متعادل کردن منابع پروتئین
به جای تکیه کامل بر گوشت مرغ، ترکیب پروتئین‌ها را متنوع کنید: حبوبات، مغزها، غلات کامل و حتی گوشت طیور در حد متعادل می‌تواند گزینه خوبی باشد.
کاهش حجم وعده‌های گوشتی
به جای وعده‌های بزرگ مرغ، می‌توان مقدار را کاهش داد و بخش بیشتری از بشقاب غذا را به سبزیجات، سبزی‌های پخته، سالاد و غلات کامل اختصاص داد.
روش پخت سالم
از روش‌های پخت سالم‌تر مثل بخارپز، آب‌پز یا گریل استفاده کنید تا چربی اشباع شده کمتر مصرف شود. همچنین، از افزودن نمک زیاد و چربی اضافی پرهیز گردد.
آموزش تغذیه گیاهی به کودکان
با کودکان در مورد مزایای سبزیجات، حبوبات و مغزها صحبت کنید. آنها را در آشپزی گیاهی شریک کنید تا علاقه به غذاهای گیاهی در آن‌ها شکل بگیرد.
بررسی وضعیت کبدی و متابولیکی
اگر کودک در معرض خطر چاقی یا اختلالات متابولیکی باشد (مثل سابقه خانوادگی، چاقی)، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود و در صورت لزوم آزمایش‌هایی مثل آنزیم‌های کبدی یا اولتراسوند کبد در نظر گرفته شود.

نتیجه‌گیری

مصرف مرغ (و به‌طور کلی پروتئین حیوانی) ممکن است با برخی اختلالات متابولیکی از جمله مقاومت به انسولین، چاقی و تجمع چربی در کبد در ارتباط باشد. از سوی دیگر، جایگزینی بخشی از مصرف حیوانی با منابع گیاهی پرارزش، مزایای متعددی دارد: کاهش ریسک متابولیک، بهبود سلامت کبد، کنترل وزن و کاهش التهاب. والدین، مربیان و متخصصان تغذیه می‌توانند با طراحی الگوهای غذایی متوازن‌تر و تشویق به تنوع منابع پروتئینی، به سلامت متابولیکی کودکان در بلندمدت کمک کنند.

منابع

۱. Connolly G, … «Poultry Consumption and Human Cardiometabolic Health», Nutrients, 2023. MDPI
۲. Kim Y, Keogh JB, Clifton PM. «Differential Effects of Red Meat/Refined Grain Diet and Dairy/Chicken/Nuts/Whole Grain Diet on Glucose, Insulin and Triglyceride in a Randomized Crossover Study», PMC. PMC
۳. Kim Y, … «Meat Consumption and Risk of Metabolic Syndrome», Semantic Scholar. Semantic Scholar
۴. Khodayari S, … «Meat consumption and the risk of general and central obesity», BMC Research Notes, 2022. BioMed Central
۵. Ivancovsky‑Wajcman D, … «High Meat Consumption Is Prospectively Associated with the Risk of Non-Alcoholic Fatty Liver Disease and Presumed Significant Fibrosis», Nutrients, 2022. ResearchGate
۶. Salehi‑Sahlabadi A, … «Dietary patterns and risk of non‑alcoholic fatty liver disease», BMC Gastroenterology, 2021. BioMed Central
۷. Donma MM. «Beneficial Effects of Poultry Meat Consumption on Cardiovascular Health …», HAPRES, 2017. Hapres
۸. Berná G, … «The role of nutrition in non‐alcoholic fatty liver disease», Liver International, 2020. Wiley Online Library
۹. VeryWellHealth. «Eating Too Much Red Meat Increases the Risk of Fatty Liver Disease» (خبر) Verywell Health